Caring Neighbourhoods

/ Design team

Client

ActiZ
Designers

morgenmakers
Lab Manager

Paulien Melis
Domain

Zorg

What if... neighbourhoods became partners in elderly care?

Samen met ActiZ, de branchevereniging van zorgorganisaties, onderzoekt morgenmakers in Co/Lab: Caring Neighbourhoods de rol van zorgprofessionals in een samenleving met veranderende ouderenzorg. Nu al zien we nieuwe vormen van wonen, lokale initiatieven waarin buurtgenoten en zorgorganisatie een zorgzaam netwerk met elkaar vormen of welzijnsorganisaties die intensiever met zorgorganisaties samen werken. Met de toenemende zorgvraag en een beperkte groei van zorgpersoneel is een nieuwe aanpak noodzakelijk.

Dit lab richt zich op de rol van zorgprofessionals in de toekomst wanneer zorgzame gemeenschappen, waarin bewoners elkaar ondersteunen, belangrijker worden.

morgenmakers werkt samen met drie zorgorganisaties – Archipel Zorggroep, Coloriet en CuraMare – om nieuwe concepten te verkennen en testen. Het onderzoek, gestart in mei 2024, omvat workshops, interviews en creatieve interventies binnen de zorgsector. Tijdens Dutch Design Week 2024 werden eerste inzichten gedeeld en gesprekken gevoerd met bezoekers over hun rol in zorgzame buurten.

Twee concepten werden verder ontwikkeld onder de naam En nu wij samen: Ruimte pakken en Doe het samen

Ruimte pakken: Op de werkvloer van een ouderenzorginstelling gebeurt veel vanuit gewoonte en (on)geschreven regels. Maar dat is niet altijd het beste. Met dit concept prikkelt morgenmakers zorgteams uit om af te wijken van gebaande paden. Zorgmedewerkers gaan bespreken én ervaren dat dingen ook anders kunnen. Of dat ze dingen kunnen losgelaten. En wat dat kan opleveren. Dat maakt de zorg flexibeler en beter klaar voor de dynamische toekomst.
Doe het Samen (werktitel: Bouwblokkendoos): Er zijn veel initiatieven en pilots waarbij ouderzorgorganisaties de handen ineen slaan met andere organisaties, vaak uit andere domeinen, om gemeenschappen of mensen te ondersteunen. Die samenwerking loopt lang niet altijd soepel, bijvoorbeeld vanwege andere belangen, onbegrip of gebrek aan kennis. Met dit concept biedt morgenmakers een flexibel inzetbare set aan tool om die samenwerking op de werkvloer te versterken.

En nu wij Samen

De ouderenzorg verandert. We zullen steeds meer voor en met elkaar gaan zorgen. Dat vraagt ook een andere opstelling van professionals.

Wat kunnen professionals anders doen, of wat kunnen ze misschien loslaten? En hoe? Wat vraagt het van hen om zorgtaken over te dragen en samen te werken met anderen? Waar zitten kansen en hoe vind je ruimte om die te benutten?

Uit het ontwerptraject zijn twee vernieuwende ontwerpen gekomen die professionals ondersteunen om deze verandering vorm te geven.

Ruimte pakken

Op de werkvloer van een ouderenzorginstelling gebeurt veel vanuit gewoonte en (on)geschreven regels. Maar dat is niet altijd het beste. Ruimte pakken nodigt teams uit tot anders denken en anders doen.

Met praktische instructies helpt het professionals mogelijkheden te zien, te delen en uit te proberen: om beter samen te werken met bewoners en naasten, om de werkdruk te verlichten. Zo pakken ze samen ruimte om de zorg te veranderen.

Zo werkt Ruimte pakken

Startsessie
Ruimte pakken begint met een startsessie. Daarin wordt de manier van werken geïntroduceerd en gaan teamleden het gesprek aan aan de hand van voorbeeldkaarten. In het pakket zit een hele stapel met voorbeelden uit de praktijk. Is dat ook een kans die dit team aanspreekt?

Kansenbord
Op het kansenbord kunnen teamleden ideeën ophangen die ze anders zouden willen doen (met de voorbeeldkaarten of op post-is). Anderen kunnen hierop reageren met stickers.

Teamoverleggen
Tijdens teamoverleggen worden de kansen besproken. Welk idee willen we gaan uitproberen? Soms kan dan direct, soms moet er iets worden voorbereid, bijvoorbeeld in gesprekken met behandelaars of bewoners. De kaartjes met kansen verplaatsen dan op het kansenbord naar ‘in voorbereiding’ of ‘aan het uitproberen’.

Blijven doen?
Na een periode van experiment besluit het team of ze de nieuwe situatie houden of het toch anders gaan aanpakken.

Verschillende teams gingen al met Ruimte pakken aan de slag. Nieuwsgierig naar hun ervaringen? Bekijk het hier op de website En nu wij samen.

Doe het samen

Het is druk in de wijk met organisaties die zich bezighouden met (ouderen)zorg, welzijn, wonen of het verbeteren van de algehele leefbaarheid. Er wordt steeds meer samengewerkt. Dat is mooi! Maar… begrijpen die organisaties elkaar wel echt? Kennen ze elkaars belangen? En kloppen de verwachtingen over en weer?

Doe het samen helpt om in dit soort situaties belangrijke zaken af te stemmen. De basis van Doe het samen is een web met zes thema’s. Daarmee ontdek je al snel of je op een lijn ligt en waar nog extra aandacht nodig is. Het gaat daarbij niet zozeer over wat je samen gaat doen, maar waarom, hoe, of je wel dezelfde taal spreekt en welke belangen nog meer spelen.

Het web is flexibel inzetbaar. Bijvoorbeeld bij de start van een nieuw initiatief, of juist als je al een tijdje bezig bent en elkaar niet altijd begrijpt. Inzetbaar op de werkvloer of juist in bestuurskamers.

Zelf aan de slag met Doe het samen? Bekijk het hier op de website En nu wij samen.

In dit onderzoek werkten samen: