Stille wijsheid als bouwsteen voor morgen

Het verduurzamen van monumenten roept weleens gevoelens van tegenstrijdigheid en weerstand op. Hierdoor dreigen sommige karakteristieke panden buiten de boot te vallen in de transitie naar een duurzamere samenleving. En dat is zonde, want monumenten bevatten een schat aan kennis, waaronder slimme ontwerpprincipes, natuurlijke systemen, circulaire logica en dagelijkse rituelen, die we in de moderne samenleving vergeten. Monumenten zijn geen stilstaande herinneringen. Ze ademen materialen, rituelen en slimme ontwerpprincipes die vandaag nog steeds werken.

In dit Co/Lab luisteren we opnieuw naar die stille kennis en vertalen we haar naar praktische, betaalbare stappen richting comfort, gezondheid en energiebesparing. Niet door méér techniek, maar door beter begrijpen wat er al is. We onderzoeken hoe de duurzame eigenschappen van erfgoed herontdekt en ontsloten kunnen worden.

We willen eigenaren en beheerders van monumenten handvatten bieden om de ontdekkingen toe te passen in het leven van vandaag. Niet met grootschalige verbouwingen of complexe installaties, maar via eenvoudige, slimme inzichten die voortkomen uit historische ontwerp- en gebruiksprincipes. Toepassingen die geen groot budget of specialistische kennis vragen.

De aanpak

Fase 1 | Ontwerpend onderzoek

Dit Co/Lab start met het herontdekken van wat het verleden ons te bieden heeft. Welke wijsheid draagt het historische gebouw al in zich? Dit wordt als fundament/blauwdruk genomen voor het onderzoek. Wat was het oorspronkelijke ontwerp en de visie van de architect of bouwperiode? Zodat we beter begrijpen waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt.

Fase 2: Verdieping in de praktijk

Op basis van de inzichten uit het ontwerpend onderzoek kiezen we er in dit Co/Lab voor om verdieping aan te brengen in een concrete case. Deze case wordt door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed geselecteerd en vormt een representatief voorbeeld van actuele vraagstukken rondom het verduurzamen van monumenten in relatie tot gebruik, beleving en behoud.

Fase 3: Naar een tastbare en invoelbare vertaling

Alle bevindingen worden niet alleen verzameld, maar ook verbeeld. Ten eerste worden de bevindingen uit het onderzoek en de cases samengebracht in een document met praktijkvoorbeelden en inzichten die in het Co/Lab naar voren zijn gekomen. De ontwerpers vertalen de uitkomsten van het onderzoek en de case vervolgens naar een tastbaar eindresultaat, bijvoorbeeld in de vorm van een campagne, (publieks)interventie, training, of podcast, die de basis biedt voor een breed deelbaar eindresultaat.

Enthousiast geworden?

Voor dit Co/Lab zoeken we twee complementaire ontwerpstudio’s die de stille kennis van monumenten vertalen naar toegankelijke, praktische verduurzamingsoplossingen voor vandaag. Een duo met aanvullende profielen (bijv. social / spatial / design research / participatie / gamificatie / communicatie) en een sterke focus op positieve gedragsverandering. Je combineert onderzoekende kracht met verbeelding en kunt abstracte inzichten vertalen naar tastbare vormen.

Je kan je aanmelden als individuele studio, wij zullen vervolgens de duo’s met elkaar matchen. Indien je al weet met wie je graag wil samenwerken, is het ook mogelijk dit in je motivatie te noemen (let op: beiden ontwerpers/ontwerpstudio’s moeten zich in dat geval aanmelden).

Dit Co/Lab vraagt ontwerpstudio’s om verder te kijken dan technische oplossingen. Om te onderzoeken hoe we de waarde en intentie van een monument kunnen voelen: wat zegt het over verschillende manieren van wonen, leven en zorgen voor elkaar.

Bij dit lab organiseren we regelmatig fysieke bijeenkomsten (in Nederland). De reiskosten voor deze bijeenkomsten zijn inbegrepen in de vergoeding zoals genoemd in de deelnamevoorwaarden en wordt niet aanvullend vergoed. Omdat het onderzoek zich richt op monumenten in Nederland en we waarde hechten aan een goede aansluiting bij de Nederlandse context en doelgroep, is het wenselijk dat de deelnemende studio in Nederland gevestigd is, of in ieder geval kennis heeft van het onderwerp.

Klinkt dit als een ontwerpvraagstuk voor jou?

In de briefing en deelnamevoorwaarden hieronder vind je alle informatie over het Co/Lab en het vraagstuk.
Aanmelden voor dit Co/Lab kan tot en met 13 november 23:59 uur.

<< Let op: wegens onderhoud van de website is het vanaf maandag 3 november weer mogelijk om je aan te melden >>

📷 Technau, Sergé